Verkiezingen, lokale, voor een nieuwe ‘mayor’ van het eiland brengt mensen in extase, in opperste vervoering of in een sfeer van aanbidding. Een sfeer compleet anders dan ik, wij, kennen tijdens Nederlandse verkiezingscampagnes. Daar gaan ze de straat op, van deur tot deur of organiseren bijeenkomsten in kroegen hier en daar. Geven mensen rozen of delen soep uit in de jacht op hun stem, dat ene rode kruisje of die alles bepalende druk op de knop van de stemcomputer.
Dat doen ze hier anders, ellenlange speeches met heel veel blabla en vooral de grote bedragen van gerealiseerde of nog te willen realiseren projecten. Van een nieuw vliegveld, al doen ze daar al tien jaar over, tot een nieuw ziekenhuis. Ergens op een stuk land, cadeautje van de kerk, ver buiten Parikia. Een locatie waarbij iedereen moet gaan reizen om bij de dokter te komen, nu staat de ‘gipskamer’ in de grootste gemeenschap, maar daar hebben ze het niet over.
Het blaten, het slijmen voor die stem, begint al bij de opening van ‘hun kantoor’, het verkiezingscentrum der kandidaat voor de komende weken. Volplakken met posters en slogans, kijk ik ben die en die en doe dat ‘goed’. Vooral zorgen voor iets te knabbelen, koffie, water, whisky en souma. Vervolgens worden er pakken drukwerk aangerukt, posters, postertjes met de cv van de kandidaten per dorp en brochures, volgeschreven over de heldenmoed van de ‘topper’ uit het kamp.
Bij de opening van het zenuwcentrum komen natuurlijk eerst de pappa’s om de zaak de zegen mee te geven, gebeden worden uitgesproken en er wordt driftig met wijwater gespetterd, waarbij zelfs mijn camera de zegen heeft mogen ontvangen. Vanaf nu zijn alle opnamen ‘scherp’ en zullen ingezegend worden ontvangen. Na de pappa’s, voor het front van de toegestroomde meute, de verkiezingsretoriek, de blabla die uitsluitend wordt onderbroken door een opklinkend applaus na mooie woorden.
De weken die volgen zijn weken van ‘on tour’, het verhaal elke dag weer elders ten toon spreiden en zieltjes zien te winnen voor de hoogste stoel op een eiland, de burgemeester.
Langzaam, altijd te langzaam volgens de kandidaten, komt dan de dag van de waarheid naderbij en twee avonden voor de ‘big day’ komt dan de laatste mogelijkheid om de zaak ten goede te doen keren, de finale speeches.
Op één avond in Naoussa en Parikia speechen ging niet helemaal goed bij één van de kandidaten, geplande tijd voor de laatste woorden, half negen. Nu weten we dat half negen minimaal negen uur zal worden, maar half elf binnen komen zakken en dan moeten de medewerkers nog gaan slepen met het licht, het kleedje op het podium en het testen van de microfoon. Oei, bijna vergeten, de vaas met de kleurtjes, de bloemen, aan de voeten van de spreker, net voor het spreekgestoelte. Eindelijk, eindelijk, klinkt het applaus, ‘de almachtige’ beklimt het ‘schavot’, twee en een half uur te laat. Daar is er die avond maar één heel veel wijzer van geworden, een traditionele, kleine taverna, op het hoekje tegenover het kantoor. Daar is een omzet gedraaid als nooit tevoren en wat de eigenaar betreft; het had nog wel een paar uurtjes later mogen worden, jámas. Doe d’r nog maar een paar in, ik stem wel op die vent, mits hij volgende keer weer hier zijn kantoor houdt.
Die zelfde avond stond ook de speech van een andere kandidaat op het programma, twee straten verder, met de Kastro toren als decor. Geplande tijd, negen uur, dus na de grote woorden van de andere kandidaat en de kiezer de mogelijkheid te bieden naar beiden te luisteren en zo zijn juiste keuze te bepalen, voor zondagochtend, vakje die, die of die. Maar dat kon dus niet, of het was een bewustje of het getuigt van arrogantie om je kiezers zolang te laten wachten. De andere kandidaat heeft nog even gewacht, maar is toen ook maar begonnen en kon ik, want ook dat moest worden gedaan, nog net op tijd de foto’s maken voor de krant. Het slotakkoord en de bloemen, want applaus houdt niet op een memoriestick.
Nu heb ik van al die woorden, 99% niets begrepen door het gebrek aan kennis van het Grieks, maar zelfs al zou ik het hebben kunnen volgen, allemaal grote woorden en nog maar eens zien wat de daden zullen zijn.
De zaterdag is een dag van rust, verplicht, volgens de kieswet, zonder wervingsactiviteiten door de kandidaten. Maar de medewerkers zijn druk, druk, druk, want die gaan wel van dorp naar dorp met de cv’s en de brochures en het financieel verslag moet voor middernacht worden ingeleverd bij het Ministerie van Binnenlandse Zaken in Athene.
Zondagochtend, zonsopgang, opening der stemlokalen of wordt het eerst de kerk om een kaarsje te branden, een kruisje te slaan en dan het kruisje zetten voor wie straks het bewind mag voeren over het eiland. Na een uur of tien wordt het pas echt een drukte van belang, een plaats voor sociale ontmoetingen met als intermezzo het stemmen. Gewapend met identiteitskaart in de rij, wachten op, wachten op, wachten op, ja, nu bent u aan de beurt. Papiertjes met de kandidaten waaruit moet worden gekozen, bijbehorende envelop om de keuze aan de ogen der toekijkenden te onttrekken en dan achter het gordijn. Met nadruk, zelfs de avond voor de ‘strijd’ liepen er nog e-mailtjes binnen voor de internationale stemgerechtigde gemeenschap, wordt er gewezen op de manier hoe het kruisje moet worden geplaatst. Het vakje dient te worden gevuld met + en absoluut niet met een X, ongeldig en de stem is niet meer van u of voor hem of haar.
Dan de envelop in de grote transparante kubus en vervolgens nogmaals onder het gordijntje door voor het kiezen van een prefect voor de Cyclades, zelfde procedure, zelfde tijd en de gang wacht, lang.
Na gedane zaken terug naar het sociale contacten circuit, buiten op het schoolplein of op het dorpsplein en dan met vrienden, familie of zelfs kandidaten naar de taverna, eten en discussiëren.
De avond valt en de eerste resultaten lopen letterlijk binnen, de toezichthouders. Zij brengen bij de hoofdkantoren de lijsten met getelde stemmen, die vervolgens in de diverse computers verdwijnen om zo direct de staafgrafieken duidelijkheid te laten geven. Twee balken stijgen ver boven de andere kandidaten uit en bij het sluiten van de telling is de stand nagenoeg gelijk, dus zondag wederom, wachten, wachten, wachten, in de arena voor een strijd van één tegen één.
Ondertussen ver over middernacht, zo nu een souma, foto’s uitzoeken, krant voorzien van en dan wachten op de herhaling, wordt vervolgd.
Na een week van weinig actie, ja, een krant met hemelprijzende woorden. Want de twee kandidaten kunnen elk beschikken over een ‘eigen uitgeverij’, de ene over het lokale krantje, een free publicity newspaper, en de andere over de toonaangevende, betaalde, informatie en nieuwsbron van het eiland. Grote koppen, in woord en beeld, sieren de pagina’s en moeten de stemmers pushen alsnog het rode plusje aan ‘mij’ te geven en niet aan ‘hem’ of andersom.
Naast deze ‘passieve actie methode’ wordt er in de wandelgangen wel druk gelobbyd door de kandidaten en de hulpverleners. Na vrijdagavond is er een wervingsstop en mogen er geen drukwerken meer worden verspreid, maar de handhaving laat zo her en der te wensen over. Aan de haven, onder de ogen van de port police, toevallig ‘in handen’ van het huidige opperhoofd, worden de ‘gratis’ kranten van één van de kandidaten netjes overhandigd aan de stemmers. Mensen die met de ferries vanaf Pireaus of andere eilanden naar Paros komen, hun geboortegrond en de plaats waar ze hun stem uit moeten brengen. Dus naast het moeten kruisen is het bezoek zeer zeker ook een sociaal gebeuren, familieleden, oude bekenden en vrienden om weer eens ouderwets koffie te gaan drinken en de toestand in de wereld, de Griekse wereld, tussen de freddo’s en glaasjes water door over de tafel te schuiven.
In de verschillende stemlokalen loopt de spanning met elke bezoeker verder op, voor hem of voor haar? Als je binnenkomt krijg je van het team achter de tafel, na het overleggen van of je wel de ware, de enige echte, volgens de lijst en de identiteitskaart bent, een tweetal formulieren en een wit briefje. De ene lijst is voor hem en de andere voor haar en het witte briefje als je niet wilt of het niet weet, blanco stem. Soms gaat het wel eens, voorzichtig uitgedrukt, niet helmaal goed, lunchpauze met alle vier de teamleden tegelijk, gezellig, maar ondenkbaar en ongepast, stemmen is van zeven tot zeven uur, onafgebroken. Hoeveel mensen zijn er, na hun neus te hebben gestoten aan een gesloten stembox, huiswaarts gekeerd zonder hun stem uit te brengen? Of toch een entree maken en met de drie stukken papier het gordijntje achter je dicht laat vallen en blijkt dat je uitsluitend de keuze hebt uit blanco of hem en hem en dat die van haar niet in het setje is opgenomen. Sesam open u en even vragen of het juiste formulier kan worden overhandigd voor het uitbrengen van de nu bij iedereen bekende voorkeur. Maar wel op degene die het moet worden, althans volgens deze stemgerechtigde.
Hoeveel mensen lezen ‘echt’ en hebben de lijst van hem gezien en aangenomen dat de andere voor haar - of andersom natuurlijk ook – is bestemd en zonder lezen het geval opgevouwen in de envelop heeft laten verdwijnen. Gestemd op de verkeerde zonder het zelf te weten.
Klokslag zeven uur, exclusief lunchtijd, de stemming gesloten en nu tellen, per envelop een X-je, nu mag het wel want het is voor eigen gebruik. Gezichten die spontaan een zonnige uitdrukking krijgen na het zien van de resultaten uit één van de dorpen, om een kwartier later te veranderen in een laag hangende bewolking met een hoge dosis kan op onweer. Zo gaat het de hele avond door, druppelen te langzaam de resultaten binnen en loopt de spanning op, strak gespannen koppies, nu de laatste nog. Ai, zestien stemmen verschil in het nadeel bij haar, tranen vloeien bij de medewerksters en –werkers. Terwijl een blokje verder er huilkreten van vreugde uit het zenuwcentrum rollen. Mappen op de tafel en hertellen, want dat kan niet kloppen, zestien tekort. Map voor map, omzetten in percentages en maar weer kijken wat er gebeurt, twee in het voordeel, een nieuwe juichkreet en kussen, vuurwerk knalt, te voorbarig zou blijken. Spanning, afwachten, geruchten laten circuleren, nogmaals de kladblaadjes op tafel, niet te geloven, vuurwerk knalt hoog aan de hemel, de tegenpartij, na het ontvangen van de officiële uitslag via Mega, de televisiezender die de verkiezingsuitslagen uitzendt.
Verliezen is nooit leuk, maar met zo’n klein verschil biedt de gelegenheid om deze uitslag in twijfel te trekken en wordt in het bijzijn van de advocaat een bezoek gebracht aan de rechtbank om een oordeel over het indienen van een verzoek tot hertelling en desnoods herstemming. De kans van slagen is hierbij niet echt heel groot of er zouden daadwerkelijk ‘misstanden’ aan het licht moeten komen, want het gaat uiteindelijk om een verschil van negen, negen zeven en je bent wel de winnaar. Gezien de ter ore gekomen voorvalletjes zijn dit aantallen waarbij het verschil snel is gemaakt, ten voordele of ten nadele.
Verkiezingen in Griekenland, een feest om te beleven, maar als er een voorkeur is voor één van de kandidaten, slecht voor je hart.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten